Сүүлийн арван жилд эрдэм шинжилгээний судалгаанууд гэдэсний эрүүл мэндийг зөвхөн хоол боловсруулах үйл ажиллагаанд бус, сэтгэл зүй, дархлаа, арьсны байдал, бодисын солилцоо зэрэг олон чухал системтэй уялддаг болохыг баталсаар байна.
Гэдэс нь зөвхөн “хоол боловсруулагч эрхтэн” биш харин “хоёр дахь тархи” хэмээн нэрлэгдэхүйц нөлөө бүхий төв юм.
Гэдэсний бичил биетний ертөнц гэж юу вэ?
Хүний гэдэс дотор хэдэн арван их наяд бичил биетэн — бактер, мөөгөнцөр, вирус зэрэг амьдарч байдаг. Эдгээр нь хоол боловсруулалт, шим тэжээлийн шимэгдэлт, дархлааны хариу урвал, сэтгэл зүйн тогтвортой байдал зэрэгт оролцдог микробиом хэмээх нарийн тэнцвэртэй экосистемийг бүрдүүлдэг.
Гэдэс ба тархины холбоо
Гэдэс болон тархины хооронд мэдрэлийн, дархлааны болон гормоны дохиогоор дамждаг gut-brain axis хэмээх нарийн зохицуулалттай холбоо бий.
Жишээ нь, сэтгэл санаанд нөлөөлдөг серотонин (аз жаргалын даавар)-ны 90 гаруй хувь нь гэдсэнд нийлэгждэг нь гэдэс бидний сэтгэл зүйтэй салшгүй холбоотойг харуулж байна.
Гэдэсний тэнцвэр алдагдвал яах вэ?
Микробиомын тэнцвэр алдагдах үед дараах шинж тэмдгүүд илэрч болдог:
- Гэдэс дүүрэх, өтгөн хатах, суулгах зэрэг хоол боловсруулах зовиур
- Батга, экзем зэрэг арьсны асуудал
- Түгшүүр, сэтгэл гутрал зэрэг сэтгэл зүйн хэлбэлзэл
- Жин нэмэх, бодисын солилцооны эмгэг
- Дархлааны үйл ажиллагаа сулрах
Гэдэсний эрүүл мэндийг дэмжих 5 алхам
- Ферментжүүлсэн хүнс нэмэх: тараг, кимчи, кефир, натто гэх мэт
- Пребиотик хүнс хэрэглэх: гадил, сонгино, сармис, спаржа, овьёос
- Стресс бууруулах арга: бясалгал, амьсгалын дасгал, алхалт
- Ус сайн уух: өдөрт дунджаар 2–2.5 литр
- Антибиотикийг зөв зохистой хэрэглэх
Дүгнэлт
Гэдэсний эрүүл мэнд бол таны бие махбод, сэтгэл зүй, дархлаа, арьсны байдал зэрэг олон хүчин зүйлтэй салшгүй холбоотой.
Гэдэсний микробиомыг хамгаалах, дэмжих энгийн алхмуудаас эхэлснээр та өөртөө шинэ эрүүл амьдралын эхлэлийг бий болгож чадна.